Türkiye ve Yunanistan arasında 30 Ocak 1923’te Lozan’da imzalanan nüfus mübadelesinin 101’inci yıldönümü Büyükçekmece’de yapılan etkinliklerle anıldı. Mübadelede yaşamını yitirenlerin anısına denize karanfil bırakan Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün, ‘Bu gerçeği yaşayan ve şimdide torunları tarafından yaşatılan mübadele meselesi ebedi olarak cumhuriyetin bir parçası olarak hatırlanmaya devam edecektir’ dedi.
Mübadillerin karaya ilk ayak bastıkları yerlerden biri olan Mimarsinan İskelesi’nde gerçekleşen anma etkinliğinde temsili karaya çıkış töreni de yapıldı. Etkinliğe Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün, Tepecik Trakya Rumeli Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Olcay Özcan, Büyük Mübadele Derneği Başkanı Sabit Semiz ve birçok vatandaş katıldı. Temsili karaya çıkış töreninde duygusal anlar yaşandı. Program Atatürk Anıtı’na çelenk bırakıldıktan sonra İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Mübadele sırasında yaşamını yitirenlerin anısına denize karanfil bırakıldı.
Büyükçekmece Belediyesi tarafından yaptırılan ve mübadele döneminde zorunlu göçe tabi tutulan mübadilleri Yunanistan’dan İstanbul ve İzmir’e taşıyan ‘Gülcemal’ isimli geminin adını taşıyan sosyal tesis de açıldı.
‘GÖÇ EDENLERİN NASIL GÖZYAŞI AKITTIKLARINA 40 YILDIR ŞAHİDİM’
Tarihi bir gerçeğin anma töreninde olduğunu söyleyen Akgün, ‘Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları paramparça olmuş. Yok edilmek üzere olan Osmanlı’nın külleri üzerine büyük bir mücadeleden sonra Türkiye Cumhuriyeti’ni kurarak bize emanet ettiler. Kolay yollardan geçilmedi. Mübadele anlaşmasından sonra kimi yollarda kimi denizde hayatını kaybediyor. Büyükçekmece, Çatalça, Silivri ve İstanbul’un birçok yeri özellikle bulunduğumuz coğrafya mübadillerin bir bakıma en çok en yoğun geldiği alanlardan oluyor. Diğer şehirlerimiz Yalova, Ege ve Büyükçekmece’ de Mimar Sinan, Tepecik ve Çatalca gibi bölgelerde yoğun mübadil yerleşimi olduğunu biliyoruz. Zorunlu göç edenlerin ortadokslukların bu bölgelere gelip doğdukları, büyüdükleri, oynadıkları sokaklarda nasıl gözyaşı akıttıklarına 40 yıldan beri şahidim. Son kalan mübadillerimizin de Selanik’e daha 3 sene önce Sabit başkanımızla gönderdiğimizde onların oradaki anılarının tazelenmesi, anılarının yaşamaları ve orada döktükleri gözyaşlarını da çekilen videolardan gördük hüzünlendik. Bu tarihi gerçek’ dedi.
Akgün ‘Mübadil ailelerin bir çoğu yollarda kaldı hepsine rahmet diliyorum. Onların hepsi şehittir. Bu gerçeği yaşayan ve şimdi de torunları tarafından yaşatılan mübadele meselesi ebedi olarak cumhuriyetin bir parçası olarak hatırlanmaya devam edecektir. Bu nedenle cumhuriyetimizin 100’üncü yılında ve mübadele meselesinin mübadele olayının 100’üncü yılı olan yine Cumhuriyetimizin kurulduğu 1923 yılında yapacağımız Mübadele Mübadi Evi ve Müzesini 2024’ erteledik? diye konuştu.
SEMİZ: MÜBADELE ACI BİR DRAM
Büyük Mübadele Derneği Başkanı Sabit Semiz ise ‘Bugün burada 500 yıl ana vatanlarında yaşayıp 100 yıl önce ana yurtlarına gelen neslin torunları olarak mübadele sözleşmesinin 101’inci dönemi için bir araya toplanmış bulunmaktayız. Büyük Mübadele Derneği ve Büyükçekmece Belediyesi’nin katkılarıyla 2011 yılından beri burada her yıl 30 Ocak’ta bu etkinlikleri düzenleyip göç yollarında insanların ölmemesi savaşların bir daha yaşanmaması için mücadelemizi veriyoruz. Mübadele acı bir dram. Ecdanının mezarları öbür tarafta kendin bu topraklarda yaşam sürdürmeye çalışıyorsun. Özellikle birinci kuşak mübadillerimiz 100 yıl önce bu topraklara adım attıkları zaman çok zor şartlarda çok zor koşullarda tutunmaya çalıştılar. Bizde onların o günkü koşullarda bizlere emanet ettikleri yaşamları devam ettirmeye ve onları anmaya çalışıyoruz. Bu etkinliklerde bizlere yıllardır katkı sunan Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün’e bir kez daha teşekkür ediyorum’ ifadelerini kullandı.
